Wednesday, April 6, 2016

इकडच्या नस्त्या उठाठेवी

    “ऑफिसमधल्या एकाच्या द्राक्षाच्या बागा आहेत, तो द्राक्षं देणार आहे मला वाईन बनवायला” अशी एक उडत उडत बातमी आलेली असते ती मी (बाकी अनेक घोषणांप्रमाणेच) कानाआड केलेली असते. आणि एका दिवशी अचानक पाच किलो द्राक्षं घरी येऊन पोहोचतात. आठवड्याच्या मधल्याच दिवशी, पूर्ण पिकलेली पाच किलो द्राक्षं. एरवी शनिवार उजाडल्याशिवाय नवर्‍याला ऑफिसपलिकडे काहीही दिसत नसतं. आता शनिवारपर्यंत थांबणं शक्य नाही. एवढी द्राक्षं फ्रीजमध्येही मावणार नाहीत. “आजच्या दिवस राहू दे अशीच” म्हणून त्या खोक्याची टेबलवर स्थापना होते.

    दुसरा दिवस. रात्रीचे सव्वादहा होत आलेत, रोजपेक्षा झोपायला तासभर उशीर झालाय. माऊला बरं वाटत नाहीये. आज झोपताना पुस्तक नाही वाचलं तर चालेल का म्हणून मी तिला पटवण्याच्या प्रयत्नात. अशा वेळी प्रश्न येतो:
“पोटॅशिअम मेटा बाय सल्फेट कुठंय?” मी इथेच ठेवलं होतं फ्रिझरमध्ये. तू फ्रीज बदलतांना कुठे टाकलंस?”

    फ्रीज बदलल्याला साधारण दहा एक महिने झालेत. मला असं कुठलं पुडकं का काय ते बघितलेलं आठवतही नाहीये, मग “तूच ते कुठेतरी ठेवलंय” ला काय कप्पाळ उत्तर देणार? आमच्याकडे डोळ्यासमोर असणार्‍या वस्तूसुद्धा हातात दिल्याशिवाय दिसत नाहीत. (बायको सुद्धा शोधता आली नाही ... मलाच शोधावं लागलं – हा माझा स्टॅंडर्ड डायलॉग ;) ) तर हे पोटॅशिअय मेटा बाय सल्फेट कुणीही, कुठेही ठेवलेलं असलं किंवा अस्तित्वातच नसलं तरी आपणच शोधण्याला पर्याय नाही याची मला पूर्ण खात्री आहे. त्यामुळे पुढचा अर्धा -एक तास घराची रणभूमी होऊ द्यायची का त्याआधीच शोधाशोध करायची एवढाच प्रश्न आहे. तसंही एवढं इंटरेस्टिंग काहीतरी चाललेलं असताना माऊ झोपण्याची शक्यता नाहीच. त्यामुळे मी उठते. “पोटॅशिअम मेटा बाय सल्फेट फ्रीझरमध्ये का ठेवलं होतंस तू?” यावर “मी ते यीस्टबरोबर फ्रीझमध्ये ठेवलं होतं.... माझ्या वाईन बनवण्याच्या सगळ्या वस्तू मी नीट एका जागी ठेवतो! तू यीस्ट फ्रीझरमध्ये ठेवलंस तेंव्हा हे पण तूच ठेवलेलं असणार!” असं बाणेदार उत्तर येतं. आणि याचा हिरव्या रंगाचा पुडा आहे कस्टर्ड पावडर एवढा अशी माहिती मिळते. अर्ध्या तासानंतर मला ते वॉश बेसिनखालच्या कपाटात मिन क्रीम वगैरेच्या बरोबर सापडतं. यानंतर नवर्‍याचा वाईन बनवण्यासाठी आणलेला मोठा बुधला, बाकीची यंत्रसामुग्री, द्राक्षं, हात असं सगळं स्टरलाईझ करण्याचा उद्योग सुरू होतो, आणि बाहेरच्या खोलीतली खुडबूड ऐकत माऊ आणि मी झोपायला जातो.

    जरा वेळाने मला जाग येते ती “ही लागत नाही ना तुला?” या प्रश्नाने. नवरा झपाटलेला असताना हा प्रश्न फार धोक्याचा असतो. त्याला हवी असणारी वाट्टेल ती वस्तू तो “ही लागेत नाही ना तुला?” म्हणून ढापू शकतो. त्यामुळे अर्धवट झोपेतसुद्धा मी आधी “लागतेय” म्हणून ओरडते, मग डोळे उघडून बघते. नवरा समोर नवी कोरी ओढणी घेऊन उभा. त्या ओढणीऐवजी धुवट साडीच्या तुकड्याने त्याचं काम जास्त चांगलं कसं होईल म्हणून त्याला पटवून मी झोपते. त्याचा त्या ओढणीपर्यंतचा प्रवास ट्रेस करण्यासाठी दुसर्‍या दिवशी सकाळी शरलॉक होम्स / जिम कॉर्बेटची गरज नसते :)

    आता यीस्टचं काम सुरू झालं, नवर्‍याचं संपलं, तीन आठवडे तरी वाईन प्रकरणात काही घडणे नाही म्हणून मी जरा विसावते. आणि दुसर्‍या दिवशी सकाळी असा शोध लागतो, की घरात साखरेचा एक दाणाही शिल्लक नाहीये. रात्री सगळी साखर वाईनच्या प्रयोगात घातली गेलेली असते. “ हे काय, तू नेहेमी जास्तीची आणून ठेवतेस ना? आता कशी आणली नाहीस? फिरून येताना घेऊन ये!” ऐकल्यावर मी भडकते. एक तर फिरून येताना मला हातात काहीही नको असतं. हातात सामान धरून मला चालताच येत नाही. त्यात चहा तुला हवा, साखर तू न सांगता संपवलीस, आणि मी तडफडत जाऊन ती घेऊन येऊ? “मी मुळीच साखर आणणार नाही आत्ता. हवा तर गुळाचा चहा पी, नाहीतर पिऊ नकोस!” अशी घोषणा करून मी बाहेर पडते. (चहा – कॉफी न पिण्याचे फायदे!) फिरून येईपर्यंत घरी गुमान ३ किलो साखर येऊन पोहोचलेली असते. (त्यातली दोन किलो वाईनसाठी आहे असं स्पष्टीकरण मिळतं.)

    थोड्या दिवसांनी जेवायचं टेबल आणि आजूबाजूची फरशी जाम चिकट लागायला लागते. बिचार्‍या रोहिणीने चार – पाच दिवस पुसल्यावर फरशीचा चिकटपणा जातो. (टेबल पुसण्याचं काम नवर्‍याकडे असल्याने त्याचा चिकटपणा जायला अजून जास्त दिवस लागतात.) वाईन कशी बनते आहे त्याची चव घेण्यात सांडासांडी ही अपरिहार्य स्टेप असतेच असते. असं “चव घेणं” दोन – तीन वेळा होते. त्याप्रमाणे लागेल तशी साखर घालणं, पाणी घालणं हे सगळं झाल्यावर वाईन ८ - १० लिटर होणार नसून चांगली १५ – २० लिटर तरी बनणार आहे असं लक्षात येतं, आणि आपल्याकडे इतक्या बाटल्या नाहीत असा शोध लागतो.

    असतील नसतील तेवढ्या सगळ्या बाटल्या स्टरलाईझ करणं ही पुढची पायरी. अशी कामं नवर्‍यातल्या इन्स्ट्रुमेंटेशन विंजिनेराला मनापासून आवडतात. वाफारा घेण्याचा स्टीमर यासाठी वापरायचा तो ठरवतो. मग त्यावर बाटल्या उपड्या ठेवण्यासाठी काहीतरी फ्रेम बनवणं, कापाकापी, ठोकाठोकी, पसारे, “हे तुला लागत नाही ना?” असं सगळं आलंच. मधेच स्टीमर बंद पडल्यावर स्टीमरची दुरुस्ती पण होते. हजार लटपटी करून बाटल्या, झाकणं स्टरलाईझ होतात (आणि अर्थातच एवढी मस्त रंगीबेरंगी झाकणं बघितल्यावर ती उचलायचा मोह माऊला होतोच ... तिने हात लावल्यावर थोडी (माऊसुद्धा मनावर घेत नाही अशी) रागवारागवी होते, झाकणं परत एकदा स्वच्छ होतात. वाईन फिल्टर करणं, बाटल्या भरणं, त्यानिमित्ताने सांडलवंड असं सगळं यथासांग होतं, आणि मग अखेरीस मस्त चवीची घरी बनवलेली रेड वाईन तयार होते!


7 comments:

Pankaj - भटकंती Unlimited said...

भारीच आहे हे प्रकरण!

Gouri said...

अरे चव एकदम मस्त आलीये आणि! यावेळी पहिल्यांदा त्याने द्राक्ष वापरून केली वाईन. नाहीतर ज्यूस वापरून करतो ते एकदम सोप्पं असतं.

सुलभा said...

आणि माझ्या सारखी ला रिकामे झालेल्या glass चे फोटो त्याचा अस्वाद घेणारे पाठवत राहतात 😭😭😭

Gouri said...

अग ग्लास रिकामा झाल्यावर फोटोची आठवण झाली! ;)

Madhura said...

Gouri, your posts are amazing. I started reading from 2008 backwards! Would like to meet you some day. I am in Pune as well. Keep writing and best wish to all of you!

Gouri said...

मधुरा, ब्लॉगवर स्वागत! अख्खा ब्लॉग वाचलास तू २००८ पर्यंत ... मी एकदम हरभर्‍याच्या झाडावरच चढले ना!:) मीही पुण्यातच असते. नक्की भेटू या आपण.

Madhura said...

akhha nahi zala vachun.. Planning to complete this weekend. I am available on madhuranene@gmail.com